Mammoth, İzlanda'nın Hellisheiði bölgesinde faaliyete geçen, atmosferden karbondioksit (CO2) çıkaran en büyük endüstriyel tesislerden biridir. Tesiste, havadan karbondioksit yakalama yöntemi olan Direct Air Capture (DAC) kullanılmaktadır. Bu tesis, iklim teknolojileri alanında faaliyet gösteren İsviçre merkezli Climeworks şirketi tarafından işletilmektedir. Şirketin müşterileri arasında JPMorgan Chase, Microsoft, Stripe ve Shopify gibi büyük şirketler bulunmaktadır.
DAC Teknolojisinin İşleyişi
Climeworks'ün kullandığı DAC yöntemi, atmosferden karbondioksit emmek için kompresör sistemleri kullanır. Emilen CO2, özel bir filtreye geçirilir. Filtre doyduğunda, kolektör otomatik olarak kapanır ve içerisindeki CO2, 100°C'ye kadar ısıtılırak serbest bırakılır. Daha sonra bu CO2, suyla karıştırılarak dağlık alanlara enjekte edilir ve zamanla mineralize olur. DAC'ın iklim değişikliğiyle mücadelede etkili bir yöntem olacağı düşünülmektedir, ancak bu sürecin ölçeklenebilirliği henüz tartışmalıdır.
Climeworks ve DAC Gelişimi
DAC teknolojisinin gelişimi, 2009 yılında İsviçre Federal Teknoloji Enstitüsü (ETH Zürich) bünyesinde Climeworks şirketinin kurulmasıyla başladı. Son birkaç yılda, Microsoft, Stripe ve Shopify gibi büyük şirketler, Climeworks'e gelecekteki karbondioksit uzaklaştırma hizmetleri için önceden ödeme yaparak karbonsuz endüstriye destek verdiler. Kurumsal müşterilerin yanı sıra, Climeworks bağımsız yatırımcılardan 780 milyon doların üzerinde finansman sağladı.
Mammoth'un Potansiyeli
Mammoth tesisinde şu anda 12 modüler ünite faaliyet göstermektedir, yıl sonuna kadar bu sayının 72'ye çıkması planlanmaktadır. Mammoth'un tam kapasiteye ulaşmasıyla, yılda yaklaşık 36 bin ton CO2 emme kapasitesine sahip olacak. Ancak bu etkileyici rakam, Microsoft'un sadece 2022 yılında yaklaşık 13 milyon ton CO2 salımı gerçekleştirmesiyle karşılaştırıldığında görece düşüktür.
Çevresel Etkiler ve Zorluklar
Climeworks'ün İzlanda'daki faaliyetleri için neredeyse ücretsiz "yeşil" jeotermal enerji ve doğal yeraltı depolama alanları kullanması, maliyetleri önemli ölçüde azaltmaktadır. Bu durum, CO2 taşınması için büyük boru hatları inşa etme ihtiyacını ortadan kaldırır. Ancak, ABD'de durum farklıdır. DAC tesisleri kurma planları, yüksek maliyetler ve çevresel kirlilik endişeleri nedeniyle sorgulanmaktadır. Ayrıca, şirketler yakın bölgelerdeki yerleşimcilerin boru hatları inşaatına karşı çıkmasıyla da karşılaşabilirler.
Bu devasa adımın, iklim değişikliğiyle mücadelede önemli bir ilerleme olduğunu düşünüyor musunuz?
