Geçmişten günümüze teknolojinin gelişmesiyle birlikte hayatımıza bir çok yeni ürün girmeye başladı ve ayrıca bu ürünlerin sahip olduğu özelliklerle birlikte hayatımıza yeni kavramlar da girmeye başladı. Aslında bu yüzden “HDR Nedir” haber başlıklı yazımızı sizinle paylaşmak istedik. Bu yazımızda size HDR kavramının ne olduğunu ve ne işe yaradığını anlatacağız.
HDR ismi High Dynamic Range kavramının kısaltılmış hâli olarak karşımıza çıkıyor ve türkçe çevirdiğimizde Yüksek Dinamik Aralık adı ile karşımıza çıkıyor. HDR’ı dijital görüntüdeki renk ve kontrast aralığını geliştiren bir teknoloji olarak açıklayabiliriz. Kafanızda daha net oluşması için bir görüntünün en parlak ve en karanlık kısımlarını normalden daha koyu ya da daha parlak görmemizi sağlayan teknolojidir diyebiliriz. Buda daha belirgin bir kontrast demektir. Kontrast nedir diye sorarsanız eğer size kısaca “bir nesneyi ayırt edilebilir kılan parlaklık veya renkteki farktır” diyerek açıklayabiliriz. Kendi gözünüzle gördüğünüz görüntülere yakın bir fotoğraf oluşturmak için 3 farklı pozda 3 farklı görüntünün karıştırılmasıyla oluşan bir dördüncü görüntüdür.
HDR Ne İşe Yarar?
HDR teknolojisi kullanılarak yapılan çekimlerde, karanlık ve aydınlık yerler yeniden değerlendiriliyor ve bize sunulan bir fotoğraf oluşturuluyor. Bu fotoğraf 3 farklı pozlama ile çekiliyor. Bu sayede fotoğraftaki ilk kare normal görünüm kazanırken geriye kalan 2 kare en karanlık ve en parlak kısımlara odaklanarak görüntünün daha canlı ve gerçekçi olması sağlanıyor. 0 poz değerinde karanlık çıkan yerler + pozlanmış kareden, aydınlık çıkan yerler - pozlanmış kareden alınır. Böylece ışık dengesizliklerinin olduğu ve detayların kaybolduğu fotoğraflardan tüm detayların barındıran HDR uygulanmış kare elde edilir. Bu HDR karesi, bizlere sunulan fotoğrafın son halidir.
Fotoğraf ve video çekimlerinde, çekilen kadrajda yoğun bir güç kaynağı bulunuyorsa, HDR modunun aktif edilmesi çekilen fotoğraf veya videolarda daha kaliteli bir görünüm elde edilmesini sağlar.
Kamerada HDR nedir?
Kamerada HDR, cep telefonlarında, fotoğraf makinalarında yani kısaca kameralarda bulunan bir yazılımdır. Normal kişiler tarafından da kullanılan fakat genellikle profesyonel fotoğraf çekenlerin kullandığı bu yazılım, kontrast ve renk aralığını geliştirerek bizlere gerçekçi ve göz alıcı fotoğraflar sunuyor. Bu yazılım sayesinde kullanıcılar, daha parlak ve daha karanlık alanlardaki ayrıntıları kaçırmayarak daha net fotoğraflar elde edecektir. Bu sayede fotoğraflardaki hiçbir detay kaçırılmayacak.
Not olarak şunları eklemek istiyoruz, HDR modunu cep telefonlarınızda kullandığınız zaman, telefon işlemciniz yorulacaktır. Çünkü cep telefonunuzda HDR modunu kullandığınız zaman, cihazınız üç farklı pozlamada 3 ayrı fotoğraf oluşturacak ve bu fotoğraflarında aydınlık ve karanlık kısımlarını karşılaştırıp analiz edecek. Son işlem olarak bütün detaylara sahip bir fotoğraf oluşturarak sizlere sunacak. Bu yüzden bu işlemleri yaparken telefon işlemcinizi yormuş olacaksınız.
HDR Modu Nedir?
Günümüzde HDR modu çoğunlukla yeni nesil ürünlerde (cep telefonları ve televizyonlarda) bulunan bir yazılım haline geldi. Zengin renk seçeneği ile birlikte HDR daha canlı ve daha gerçekçi bir görünüm sunması ile birlikte fotoğraflar ve videolarda, gerçekte gördüğünüz nesnelerin her detayını yakalaya biliyorsunuz. SDR ve HDR arasındaki farkı ve bu yazılımın ne işe yaradığı hakkında aklınızda net bir görüntünün oluşması için aşağıdaki görseli inceleyebilirsiniz.
Fotoğrafa dikkatli baktığınız zaman alt kısımda yer alan görsellerin analiz edilmesi ve bütünleşmesiyle bir HDR fotoğrafın elde edildiğini görüyoruz. HDR modunu kullanmak için biraz bilgili olmanız gerektiğini hatırlatalım.
HDR Çekim Nedir
Yukarıdaki yazımızda belirttiğimiz gibi 3 farklı pozda çekilen fotoğrafın, yazılım sayesinde bütünleşerek daha net detay ve gerçekçi bir görüntü elde edilmesidir. Bu yazılımla elde edilen fotoğraf veya video çekimine de HDR çekimi denir.
Öğle vakti açık bir alanda, çok güzel bir manzara yakaladınız ve orada fotoğraf çekmek istediğinizi düşünün ama güneş ışığından dolayı fotoğraf istediğiniz gibi çıkmıyor. Güneş ışığının yoğun olmasından dolayı da çektiğiniz fotoğraf o kadar parlak çıkıyor ki fotoğraftaki ayrıntıların yok olduğunu düşünün. HDR çekim sayesinde çıplak gözle görüdüğünüz görüntü ile fotoğraftaki görüntünün yakın olmasını sağlayabilirsiniz. HDR çekim hakkında bir ayrıntı söylemek gerekirse, çektiğiniz fotoğrafların hareketsiz olmasına dikkat etmeniz gerekiyor. Hareketli çekim yapmak isterseniz fotoğraflar bulanık olabilir.
HDR Video Nedir?
Yukarıda bahsettiğimiz HDR yazılımı ile ilgili özellikleri tekrardan dile getirelim. Video ve fotoğraflarda daha canlı, daha gerçekçi ve daha detaylı görüntüler elde etmek için HDR yazılımını kullanıyorduk. Aynı özellikleri video çekmek için de kullanıyoruz. HDR yazılımını kullanarak, karanlık alanlarda aydınlık ve aydınlık ortamlarda daha net video çekimleri elde edebiliyoruz.
Rengarenk çiçeklerle donatılmış bir bahçede olduğunuzu düşünün, çoğu renkleri içinde barındıran bahçede, HDR video çekimini kullanarak kendi gözünüzle gördüğünüz her bir rengi ve ayrıntıyı telefon ekranınızda da görebilirsiniz. Bu sayede daha kaliteli bir video çekimi yapabilirsiniz. HDR yazılımı, özelliklerine bakacak olursak daha zengin renk ve belirgin kontrast, geniş renk aralığı, 10 bit renk derinliği ve 1024 renk gölgesi ile görüntü kalitesini iyileştirme özellikleri ile birlikte kullanıcılara yüksek kaliteli video çekim deneyimi sunuyor.
HDR Fotoğraf Nedir?
HDR fotoğraf, çekilen fotoğrafların kullanıcıya daha net, daha canlı ve daha kaliteli bir şekilde kullanıcıya aktarılmasıdır diyebiliriz. HDR fotoğraflar, 0 poz değerinde karanlık çıkan yerler + pozlanmış kareden, aydınlık çıkan yerler - pozlanmış kareden alınır. Böylece ışık dengesizliklerinin olduğu ve detayların kaybolduğu fotoğraflardan tüm detayların barındıran HDR uygulanmış kare elde edilir.
Fakat HDR yazılımını kullanarak kaliteli bir fotoğraf elde etmek istiyorsanız bazı şeylere dikkat etmeniz gerekiyor. İlk olarak, bulanık görüntüler elde etmemek için fotoğraf çektiğiniz cep telefonunun sabit tutulması gerekiyor. İkinci olarak Kadrajda hareketli bir cismin olmamasına dikkat edin. Özetlemek gerekirse HDR yazılımı, karanlık ve aydınlık alanlar arasındaki renk dengesini sağlamaktır.
HDR Monitör Özellikleri?
HDR monitörler genellikle profesyonel oyuncular ve içerik üreticileri tarafından tercih ediliyor. HDR monitörlerin sunduğu özellikler sayesinde oyun detayları daha çok belirginleşiyor ve ayrıca Netflix te film izlemek veya YouTube’tan video izlemek farklı boyutlara taşınıyor. Not olarak barındırdığı özellikler sayesinde HDR monitörler, normal monitörlere göre daha fazla enerji tükettiğini belirtelim.
Oyun içi performans artışı sağlayan bu monitörler, kullanıcılara oyunlardaki görüntülerin pürüzsüz bir şekilde aktarılması sağlanıyor. Ayrıca renk ve görüntüler, canlı bir şekilde karşı tarafa aktarıldığı için grafik tasarımı ve içerik üreticileri tarafından da bu monitörler tercih ediliyor.
HDR TV Özellikleri?
HDR yazılımına sahip televizyonlar yukarıda belirttiğimiz gibi görüntünün daha net ve gerçekçi yansıtılması için aydınlık ve karanlık bölümler arasındaki farkı sıfırlar. HDR yazılıma sahip televizyonlar, kendi gözümüzle gördüğümüz görüntülere oldukça yakın bir görüntü sergiler. Bu görüntüleri sağlamasındaki en önemli özellik ise tüm detayları olabildiğince net yansıtmasından kaynaklanıyor. Piyasaya yeni gelen televizyonların çoğunda HDR yazılımı bulunuyor. HDR yazılımına sahip HDR televizyonlar görüntülerdeki koyu renkteki renkleri daha koyu ve açık renkteki renkleri daha açık bir şekilde karşı tarafa aktara biliyor.
Televizyonda bir film izlediğinizi düşünün ve bu filmindeki bir sahnede her yerde kar var. Karlar ile kaplı bu sahnede ince detayları görmeniz kolay değildir. Beyaz ışık yüzünden ince detaylar kaybolabilir fakat HDR yazılımına sahip bir televizyona sahipseniz çok rahat bir şekilde en ince detayları bile görebilirsiniz. Genellikle 4K akıllı televizyonlar HDR TV moduna sahip oluyorlar fakat 4K olup içeriğinde HDR bulundurmayan akıllı televizyonlarında olduğunu belirtelim. 4K görüntü kalitesine sahip fakat HDR bulundurmayan televizyonların doğal görüntü ve kalite açısından yetersiz kaldığını görüyoruz.
Peki sürekli karşımıza çıkan ve HDR’da popüler olarak dikkat çeken HDR10, HDR10+, HLG ve Dolby Vision nedir?. Bu standart farklarını sizlere açıklayalım.
Dolby Vision nedir?
HDR10 ve Dolby Vision, içeriğin daha gerçekçi görünmesini sağlayan renk ve dinamik aralık geliştirmeleridir.Günümüzde en popüler HDR formatı olan Dolby Vision, 8K’ya kadar 1200 nit parlaklığa çıkabilen ve 12 bit videoları işleyebilen bir teknoloji olarak karşımıza çıkıyor.
HDR10 ve HDR10+
Standart HDR görüntüsü olan HDR10 ve HDR10+, temel olarak bir video içeriği ve bu içeriğe ait televizyonun dilinde meta verileri ile hazırlanır. Daha net açıklamak gerekirse meta verilerini kullanarak ana görüntü işlenir ve HDR oluşturulur. Fakat bu veriler sabit olduğu için bazı kısımlarda cansız ve beklenenden farklı görüntüler de oluşabilir. Bu yüzden dinamik HDR diye adlandırabileceğimiz HDR10+ geliştirildi. HDR10+ içeriklerde de bir ham görüntü ve bir de meta veriler bulunur. Ancak bu meta veriler her kare için ayrı ayrı işlendiği için her kısım daha canlı, daha gerçekçi bir yapıda karşı tarafa sunulur. Kısaca standart olan görüntülerden daha gerçekçi ve canlı görüntüler sunabiliyor.
HLG nedir?
Hybrid Low Gamma (HLG) teknolojisi sayesinde HDR desteklemeyen televizyonlar HLG videoları SDR olarak gösterebiliyor. Bunu nasıl yapıyor diye sorarsanız, ham görüntü SDR olarak alınıyor ve HLG destekleyen televizyonlar görüntüyü veriler ile birlikte işleyip HDR olarak gösteriyorlar. Ayrıca diğer teknolojilerde bu özellik yoktur. HDr formatında görüntünün gösterilmesi için HDR10 ve Dolby Vision standartları meta-verileri kullanıyor ve televizyona renkleri ve parlaklığı nasıl ayarlayacağını söylüyor ama bu seferde uyumluluk sorunları baş gösteriyor. HLG teknolojisi görüntülere farklı şekilde yaklaştığı için uyumluluk sorunu ortadan kaldırıyor. Yukarıda belirttiğimiz gibi HLG ilk olarak HDR’a doğrudan veri aktarımı yerine önce SDR sinyalleri gönderiyor. HDR görüntüleme için lazım olan veriler bu sinyallere sonradan ekleniyor ve bu sayede uyumluluk ortadan kalkıyor.
