Laptop, diğer adıyla dizüstü bilgisayar masaüstü bilgisayarlardaki donanım parçalarını iki parçada toplayan kişisel bilgisayarlardır. Ekran ve klavye şeklinde iki parçadan oluşan bu cihaz monitör, kasa, hoparlör, klavye, mouse ve webcam birimlerini tek ünitede birleşir. Aynı zamanda masaüstü bilgisayarlarda bulunan giriş çıkış portlarına da sahiptir. Laptop sadece kompakt bir cihaz olmasıyla değil, taşınabilir ve güç kaynağından uzak çalışabilir olma özelliğiyle de fark yaratır. Masaüstü bilgisayarlar sürekli güç beslemesine ihtiyaç duyar, laptop ise AC bağdaştırıcı aracılığıyla kendini şarj edebilir ve bu sayede belli bir süre fişe takılı olmadan çalışabilir. Donanım parçaları ve bileşen özellikleri farklı olsa da laptop ve masaüstü bilgisayarlar neredeyse aynı işlevlere sahiptir. Fakat kompakt tasarım ve mobilite avantajıyla laptop modelleri kısa sürede kullanıcıların çantasına girmeyi başarmıştır.
Tarihteki ilk dizüstü bilgisayar Sony ve Compaq tarafından üretilmiştir. Günümüzde ise geniş bir marka ve model yelpazesi mevcuttur. Marka sayısındaki artış ürün çeşitliliğini de beraberinde getirmiştir. Teknoloji pazarında doğan bu rekabetin kazanını ise kullanıcılar olmuştur. Markalar her yeni modelde daha kompakt, daha güçlü ve tamamen kullanıcı dostu bir modeli piyasaya sunmayı hedefliyor. Bu sayede, teknoloji mağazalarındaki raflarda ürün çeşitliliği artıyor. Dolayısıyla kullanıcılar kendi istedikleri, kişiselleştirilmiş deneyim sunan laptop’a sahip olabiliyor. İlk çıktığı dönemde, iş dünyasında ilgi gören laptop günümüzde iş, ev farketmeksizin yoğun olarak kullanılıyor. Diğer taraftan, dizüstü bilgisayar ile yeni tanışan ve dizüstü bilgisayar nasıl kullanılır diye merak edenler de mevcut.
Laptop Nasıl Kullanılır?
Priz olan bir ortamdaysanız dizüstü bilgisayarı prize takıp kullanın. Şarja takılı çalıştırmak, laptop pil sağlığını korur ve bilgisayarı şarjda tutamayacağınız durumlarda bir süre çalıştırmanızı sağlar.
Şarj fişini prize taktıktan sonra bilgisayarın açılan tarafını size dönük olacak şekilde masaya yerleştirin. Dizüstü bilgisayar kavramı her ne kadar diz üstü kullanımı çağrıştırıyor olsa da yazımızın devamında detaylarını anlatacağımız sağlıklı laptop kullanımına uygun değildir. El ve bileklerin doğru açıda, bel ve sırtın dik pozisyonda olması için bilgisayarı uygun yüksekliğe sahip bir masa üzerinde kullanın. Kendi sağlığınız için aldığınız konumlandırma önlemini bilgisayarınıza da uygulayabilirsiniz. Laptop havalandırma kanalları genellikle bilgisayarın alt yüzeyinde ve yanlarda bulunur. Bu kanalların kapanması, bilgisayardaki hava dolaşımını önler ve bilgisayar ısınır. Aşırı ısınma, dizüstü bilgisayara zarar verir. Bu sorunu önlemek için bilgisayarı havalandırma kanallarını kapatmayan, kabarık ve tüylü olmayan zeminlere yerleştirin.
Bilgisayarı yerleştirdikten sonra ekranı (kapağı) kaldırın. Laptop modellerinde ekran açısı farklı seviyelerde olur. Açı, modeller arasında farklılık gösterse de klavye ve ekran arasındaki açı genellikle 45 derecedir. Ekran daha fazla geri gitmiyorsa, zorlamayın. Daha fazla ittirmek laptop kapağı veya menteşeye zarar verebilir, hatta kırabilir. Ekranı, göz hizasına uygun konuma getirin.
Bilgisayarı açmak için güç düğmesine basmak gerekir. Güç düğmesi dizüstü bilgisayarlarda farklı yerleştirilirse de genellikle klavyenin üst kısmında, tuş takımından hariç olarak yer alır. “Güç açık” durumu evrensel bir sembol ile belirtilir. Güç düğmesine bastığınızda ortasından çizgi geçen sembol ışıkla belirtilir. Güç tuşuna bir kez basın ve ışık yandıktan sonra bilgisayarın açılması için kısa bir süre bekleyin.
Bilgisayar açıldıktan sonra harici mouse veya laptop touch-pad ile kullanmaya başlayabilirsiniz. Touch pad, laptop klavyesini altındaki dokunmatik yüzeydir. Bu alanda parmaklarınızı gezdirerek ekrandaki mouse imlecini hareket ettirebilir ve click (tıklama) yapabilirsiniz.
Touch pad’in alt kısmında sağ ve sol tuşlar bulunur. Bu tuşları kullanarak tıklama yapabilirsiniz. Sol tuşu birincil fare tuşu olarak kullanabilirsiniz. Sağ tıklama tuşunu ikincil mouse tuşu olarak kullanabilirsiniz. Dokunmatik yüzeyin sağ alt kısmında bulunan sağ tıklama düğmesine tıklayıp "bağlamsal menü" veya "sağ tıklama" komutu gerektiren tüm işlemleri yapabilirsiniz.
Sağlıklı Laptop Kullanımı
Laptop kullanırken genellikle uzun saatler aynı ya da benzer pozisyonlarda oturulur. Bu sebeple, uzun süreli kullanımlar bel, sırt ağrısı ve göz rahatsızlıklarına neden olabilir. Diğer taraftan, adeta vücudumuzun yeni bir uzvu olarak tanımlayabileceğimiz bu cihazdan uzak durmak pek mümkün değil. İnternette gezinmek, içerik üretmek, oyun oynamak ve diğer sayısız işlem laptop aracılığıyla gerçekleştirilir. İster iş, ister eğlence kaynaklı olsun pek çok kişi günün büyük çoğunluğunu laptop karşısında geçiriyor. Dolayısıyla, iskelet ve göz sağlığını korumak için sağlıklı laptop kullanım kurallarını bilmek gerekir.
Bilgisayar karşısında hatalı pozisyonda oturmak ,bel-boyun, kol ve bacaklarda ağrılara yol açabilir. Sağlıklı oturabilmek, konuma bağlıdır. Eğilme gibi hatalı pozisyonları önlemek için öncelikle, dizüstü bilgisayarı yaklaşık 70 cm yüksekliğe sahip, düz bir zemin üzerine yerleştirin. Uygun yüksekliği sağlamak için yükseltici altlık ya da soğutucu stand kullanabilirsiniz. Göz hizasında ve arada 50-60 cm mesafe olacak şekilde konumlandırın. Kollar yatay ve rahat bir konumda, klavye ve mouse kolay erişilebilir olmalıdır. İdeal yükseklik, bilgisayar karşısında dik bir pozisyonda oturmanızı mümkün kılar. Konfor alanını arttırmak için oyuncu koltuğu tercih edilebilir. Ergonomik tasarıma sahip oyuncu koltuğu oturma esnasında bel ve sırt desteği sağlar. Böylece, bilgisayar karşısında geçirdiğiniz vakit sizi yormaz, aksine dinlendirir. Kas ve iskelet sağlığını korumak, bilgisayar başında daha rahat vakit geçirmek için oyuncu koltuğu kullanabilirsiniz. Oyuncu koltuğu satın almayı düşünüyorsanız oyuncu koltuğu satın alma rehber niteliği taşıyan “Oyuncu Koltuğu Alırken Nelere Dikkat Etmek Gerekir?” başlıklı yazımızı okumanızı tavsiye ederiz.
Kendinizi işe veya oyuna kaptırmayın. Saatlerce, aralıksız bilgisayar başında olmak gözlerinizi ve iskelet-kas sistemini yorar. Bu nedenle, bilgisayar kullanımında saat başı ara vermek gerekir. Kısa bir mola verin ve mola esnasında kas ve iskelet sistemini çalıştıran egzersizler yapın. Sürekli ekrana bakmak gözleri yorar ve göz kuruluğu gibi sağlık sorunlarına neden olabilir. Göz sağlığınızı korumak için ara verdiğinizde gözlerinizi ekrandan uzaklaştırın ve ekran başındayken belirli aralıklarla göz kırpın.
