Yeni bir sistem kurmak isteyen kullanıcıların ilk karşılaştığı aşama, doğru parçaları seçmektir. Masaüstü bilgisayar toplama sürecinde uyumlu donanımların bir araya getirilmesi temel kriterdir. Bu süreçte işlemci (CPU), anakart, RAM, ekran kartı (GPU), depolama birimi, güç kaynağı (PSU) ve kasa gibi bileşenlerin teknik özelliklerinin birbiriyle uyumlu olması gerekir. Örneğin, Intel işlemci alındığında buna uygun bir chipset’e sahip anakart tercih edilmelidir. RAM seçiminde ise anakartın desteklediği maksimum frekans ve kanal desteği göz önünde bulundurulmalıdır. Ekran kartı seçimi yapılırken hem kasa içi fiziksel uyum hem de güç tüketimi dikkate alınmalıdır. Bu noktada özellikle PSU kapasitesinin sistemin toplam tüketimini karşılayacak düzeyde olması kritik bir faktördür. Parça seçimi yaparken hem teknik hem de bütçe odaklı düşünülmeli, geleceğe dönük genişletilebilirlik göz ardı edilmemelidir.
Kasa Montajı İçin Hazırlık
Bileşenler hazırlandıktan sonra ilk adım, kasa montajına başlamaktır. Kasa, tüm donanım bileşenlerinin güvenli biçimde barınacağı ve hava sirkülasyonunun sağlanacağı ana yapı birimidir. Kasanın içine geçmeden önce sabit bir çalışma alanı oluşturmak ve antistatik önlemler almak önemlidir. El bileğine takılan bir antistatik bileklik veya topraklı metal bir yüzeye dokunmak, statik elektrikten kaynaklı donanım hasarlarının önüne geçer. Kasanın yan kapağı açıldıktan sonra anakartın vida yerleri kontrol edilir. Genellikle kasalarda yer alan metal ayakçıklar, anakartın arka yüzeyiyle doğrudan temas etmesini engeller. Bu ayakçıkların yerleri, anakart modeline göre ayarlanmalı ve tüm vidalar sabitlenmeden önce hizalama yapılmalıdır. Böylece anakart eğilmez ve ileriye dönük bağlantı sorunlarının önüne geçilmiş olur.
Anakartın Montajı
Kasaya ilk yerleştirilecek ana parça anakarttır. Anakartın arka giriş portlarını kasa arkasındaki port çerçevesine (I/O shield) denk getirmek gerekir. I/O çerçevesi anakart kutusundan çıkar ve kasaya önce yerleştirilir. Daha sonra anakart, kasadaki metal ayakçıklara denk gelecek şekilde dikkatlice yerleştirilir. Anakartın vida noktaları doğru hizalanmalı ve çapraz şekilde sıkılarak eşit basınçla sabitlenmelidir. Montaj sırasında anakarta aşırı baskı uygulanmamalı, özellikle işlemci soket alanı elle temas edilmeden korunmalıdır. Ayrıca anakart montajı yapılırken, ileride ekran kartı, RAM ve diğer kartların takılacağı alanların açık kalması sağlanmalıdır. Bu işlemler tamamlandıktan sonra kablolama için uygun boşluklar bırakmak ileride işinizi kolaylaştıracaktır. Anakartın kasaya sıkıca sabitlenmesi, sistemin titreşimsiz ve kararlı çalışmasını sağlar.
İşlemci ve Soğutucu Montajı
İşlemci montajı, masaüstü bilgisayar toplama sürecindeki en hassas aşamalardan biridir. Anakart üzerindeki işlemci yuvası, Intel ya da AMD soket tipine göre değişiklik gösterir. Intel işlemciler genellikle LGA yapıda olup pinler anakartta yer alırken, AMD işlemcilerde pinler doğrudan işlemci üzerindedir. İşlemci, sokete yerleştirilirken yön işaretlerine dikkat edilmeli ve zorlamadan tam olarak oturması sağlanmalıdır. İşlemcinin üzerine termal macun uygulanır. Yeni nesil işlemcilerle gelen stok fanlarda bu macun genellikle hazır halde bulunur. Ancak daha yüksek performanslı bir sistem için harici bir soğutucu tercih ediliyorsa, macunun kaliteli olmasına dikkat edilmelidir. Soğutucu sabitlenirken köşe vidalar eşit oranda sıkılmalı, işlemci üzerine eşit baskı uygulanmalıdır. Soğutucunun fan kablosu anakart üzerindeki CPU_FAN girişine takılarak işlem tamamlanır.
RAM Belleklerin Yerleştirilmesi
RAM modülleri, anakart üzerindeki DIMM slotlarına yerleştirilir. Anakartın çift kanal (dual channel) desteği varsa, RAM’ler belirli yuvalara karşılıklı takılmalıdır. Bu, performans açısından önemli bir fark yaratır. RAM’lerin alt kısmında yön belirten tırnaklar bulunur. Bu tırnakların anakart slotuyla birebir eşleşmesine dikkat edilmelidir. Hafif bir baskı ile RAM yerine oturmalı ve yan kilit mekanizmaları otomatik olarak kapanmalıdır. Bu işlem sırasında RAM modülüne yandan bastırmak yerine üstten baskı uygulamak daha sağlıklı sonuç verir. Takılan RAM’lerin frekans ve kapasitesi BIOS üzerinden tanıtılabilir ve XMP profili ile maksimum performans alınabilir. İleride RAM yükseltmesi yapılacağı düşünülüyorsa, boş slot bırakmak faydalı olur.
Ekran Kartının Takılması
Günümüz oyun ve tasarım bilgisayarlarının olmazsa olmazı olan ekran kartı, anakart üzerindeki PCIe x16 slotuna takılır. Öncelikle kasa üzerindeki arka slot kapağı sökülür ve ekran kartının yuvası boşaltılır. Ekran kartı, hafif bir açıyla PCIe slotuna yerleştirilir ve yerine oturduğunda tık sesi duyulur. Kart kasaya monte edilirken arka panelden vidalanır. Ekran kartı bazı durumlarda ek güç bağlantısı gerektirebilir. Bu durumda PSU üzerinden gelen 6-pin, 8-pin ya da 12-pin PCIe kablolar ekran kartına takılır. Montaj tamamlandıktan sonra ekran kartının yerinde sıkıca durduğu ve bağlantıların tam olduğu kontrol edilmelidir. Yüksek performanslı kartlarda kasanın ön tarafına ekstra fan takılarak hava akışı güçlendirilebilir. Böylece kartın ısınmadan çalışması sağlanır.
Depolama Birimlerinin Montajı
Masaüstü bilgisayar sistemlerinde SSD ve HDD gibi depolama birimleri farklı slotlara takılır. 2.5” SSD’ler genellikle özel sürgülü raylara ya da vida ile sabitlenen yuvalara yerleştirilir. HDD’ler için de benzer bir montaj sistemi bulunur. Ancak M.2 SSD tercih ediliyorsa, anakart üzerinde yer alan M.2 yuvasına vidalanarak monte edilir. Bu tür SSD’ler direkt anakart üzerinden bağlantı kurdukları için ek kabloya ihtiyaç duymazlar. Geleneksel SSD ve HDD'lerde ise hem SATA güç hem de veri kablosu bağlantısı yapılmalıdır. Veri kablosu anakart üzerindeki SATA portuna, güç kablosu ise PSU’dan gelen SATA power çıkışına bağlanır. Montaj tamamlandıktan sonra kabloların düzgün şekilde yönlendirilmesi ve kasa içindeki hava akışını engellememesi gerekir.
Güç Kaynağı ve Kablolama
Güç kaynağı (PSU), sistemin enerji ihtiyacını karşılayan bileşendir. PSU montajı genellikle kasanın alt kısmında yapılır. Güç kaynağı kasaya vidalanarak sabitlenir. Montaj sonrasında anakarta 24-pin ve CPU güç girişine 8-pin kablo bağlanır. Ekran kartı, SSD ve fanlar gibi bileşenler de PSU’dan gelen kablolarla beslenir. Kablo yönetimi hem sistemin düzenli görünmesini sağlar hem de hava akışını iyileştirir. Tam modüler PSU’lar sayesinde sadece ihtiyaç duyulan kablolar kullanılır. Bu, kasa içinde fazla kablo karmaşasını engeller. Ayrıca kablolar kasanın arka kısmındaki kablo kanalları veya cırt kelepçeler yardımıyla sabitlenmelidir. Kablolama işlemi sırasında bağlantıların sıkılığı ve doğru portlara takıldığından emin olunmalıdır.
Soğutma ve Fan Yönetimi
Masaüstü bilgisayarların stabil çalışabilmesi için yeterli soğutma gereklidir. Kasa fanları genellikle ön, arka ve üst bölgelerde bulunur. Hava akışının sağlanması için ön taraftan alınan havanın arka veya üst taraftan tahliye edilmesi gerekir. Anakart üzerinde yer alan SYS_FAN bağlantı noktalarına fanlar takılabilir. Bazı kasalarda fanlar direkt PSU üzerinden de çalıştırılabilir. Daha gelişmiş sistemlerde sıvı soğutma tercih edilir. Sıvı soğutma montajı sırasında radyatörün konumu ve fan yönü dikkatle ayarlanmalıdır. Fanlar sistem sıcaklığına bağlı olarak otomatik hız ayarlaması yapabilen PWM özellikli olursa, sessiz ve verimli bir soğutma sağlanır. Özellikle işlemci ve ekran kartı gibi ısınan bileşenlerin çevresine yönlendirilen hava akımı performansı doğrudan etkiler.
Sistem Açılışı ve İlk Test
Tüm donanım montajı tamamlandıktan sonra sistemin ilk açılışı yapılır. Bilgisayar açıldığında ekrana BIOS ekranı gelmelidir. Eğer ekran gelmiyorsa RAM, ekran kartı ya da güç bağlantıları tekrar kontrol edilmelidir. BIOS üzerinden sistem tarihini ayarlamak, fan profilleri ve boot sıralamasını düzenlemek gerekir. Depolama birimi tanınıyorsa, işletim sistemi kurulumuna geçilebilir. Genellikle USB bellek aracılığıyla Windows ya da Linux kurulumu yapılır. Kurulum tamamlandıktan sonra sürücüler yüklenmeli ve güncellemeler yapılmalıdır. Ayrıca sistemin sıcaklık değerleri, fan hızları ve voltaj değerleri yazılımlar aracılığıyla kontrol edilmelidir. Tüm bileşenlerin sorunsuz çalıştığı doğrulandıktan sonra sistem kullanıma hazır hale gelir.
Masaüstü bilgisayar toplamak, doğru bilgi ve dikkatli uygulama ile hem verimli hem de keyifli bir süreçtir. Her bileşenin doğru monte edilmesi, sistemin performansını ve ömrünü doğrudan etkiler. Siz de kendi sisteminizi kurarken bu adımları izleyebilir, yorum kısmında kendi deneyimlerinizi paylaşarak diğer kullanıcılarla fikir alışverişinde bulunabilirsiniz. Eğer hazır sistem tercih etmek isterseniz, ihtiyaçlarınıza uygun masaüstü bilgisayar modellerine incehesap.com üzerinden ulaşabilir, güvenli ve avantajlı bir alışveriş yapabilirsiniz.
